Waxa ay Ugu magacdareen kuwa hindisay Smart Phone (Taleefoonka Caaqilka ah) ,waxa ay ay ogaayeen wax yaabaha uu ka xallin doono kuwa isticmaalaya iyada oo aysan jirin Qaanuun inna ilaalinaya .
Daraasad aan aqriyay dhowaan oo ay soo saartay Jaamacadda Texas waxa ay muujinaysaa in Taleefoonka Caaqilka ah uu yahay waxa ugu dhow qofka, kaa oo aan laga weyn boorsadiisa,Jeebkiisa ama Xafiiskiisa shaqada ,taa oo la ogaaday in uu saameeyn Taban ku yeeshay shaqada qofka .
Taleefoonada Caaqilka ah ayaa lagu ogaaday Daraasaddan in dadka ay ka mashquuliyaan shaqooyinkooda maalin laha ah oo sidii loogu tala galay aysan u gudan ,waxaa ka sii daran in warka aan wanaagsaneeyn uu yahay in Maskaxda dadka isticmaalaa uu ka dhigay mid faaruq ah ,haddii isticmaalkiisa la’sii joogteeyana qofka uu ka dhigi doono doqon aan waxba garan..!!!
Muddo waxaan isweydiinayay Tiknoloojiyadda nolosheenna ma’sahashay mise waa ay adkeeysay…?
Waxaan ku ogaaday aqrinteeyda dhowr maqaal oo ay takhaatiirta cilmu-nafsigu ku sheegeen in Tiknoloojiyadda ay wax badan innaga xallisay ,haddana isla waqtigaasi waxaa dhab ah in caqli yaraan aan ka dhaxalnay maadaama nolosheenna si xada dhaaf ah ugu xirnay .
Tusaale ahaan markii aan safreeno tiknoloojiyadda waxa ay noo go’aamineeysaa,Hoteelka aan degeeyno, Maqaayadda aan ka cunteeneeyno iyo Shirkadda Duulimaad ee aan dooraneeyno in aan ku safarno.
Khatarta weeyn ee nolosheenna ku gadaaman ayaa ah isbadalka xawliga ah ee ka jira Tiknolojiyada,barigii hore wey sah lanayd in la’kala saaro jiilka Lixdamaadkii,Toddobaatameeyadii ama Siddeetameeyadii laakin tan iyo billowgii sagaashameeyada waxaa sanad walba ama ka yar soo ifbaxayay jiil cusub .
Dadka labaatan sano ka hor noalaa maanta waxaa lagu tiriyaa kuwa gabowga uu cusleeyay ,marka loo eego hindisaha iyo horumarka Tiknoloojiyadda,maxaa yeelay 20 sano ka hor majirin Baro-bulsho oo dadku ay ku xiriiraan.
Khatarta Tiknoloojiyadda nagu heeyso waxaa marqaati ka ah in sinnaba aadan uga maarmin Smart Phone-kaaga .
Tusaale Taleefoonkaaga ayaad uga tagtay guriga adiga oo shaqo u socda wax yar ka dib ayaad soo xasuusatay ,waxaan hubaa in deg deg aad guriga ugu soo laabatay oo aadan ka kaaftoomin maalintaasi Jaceylka aad u qabto smart Phone-ka uu ka badan yahay kan ay isu qabeen “ Romeo and Juliet” ama (QEYS & LEEYLA)
Sababta ugu weeyn ee aan Tiknoloojiyadda sidaasi nolosheenna ugu xirnay ayaa ah in ay qabsatay,Maskaxdeenna iyo Caqliyadeenna .waxaana marqaati ka ah in Numbarada taleefoonada saaxiiabdaa ,adeerkaa,eeddadaa ama abtigfaa aad kor ka sheegi kartay muddo kooban ka hor laakin maata ay kugu adagtahay taas oo keentay ku tiirsanaanshaha Smarta Phone oo noo meeriyo wax walba.
Daraasad dhowaan la sameeyay ayaa muujineeysa in Smarta Phone-ka uu saameeyn aan wanaagsaneeyn ku yeeshay xasuusta iyo caqliga dadka isticmaala ,taa oo ka dhigan in aan ku dul socono miinooyin aasan oo waqti walba innagu qarxi kara digniin la’aan..!!!
Dhinac walba oo nolosheenna ah maanta waxa ay ku xiran tahay Tiknoloojiyadda casriga ah ,mushkiladdana waxa ay tahay in aanaan haysan wax innoo badalo.waxaana jira dhibaatooyin ka dhasha oo saameeyn aan wanaagsaneeyn ku yeesha nolosheena .
Tusaane Computarada shaqo ee Garoonka labaad ee ugu mashquulka badan Caalamka ee Heathrow Air Port ee dalka Ingiriiska ayaa waxaa ku yimid cillad,taa waxaa ka dhashay in laba maalmood ka badan hakad uu ku yimaado dhaq dhaqaaqii duulimaad boqolaal qof oo safar ahaa .
Ma’doonayo in wax walba oo qalad ah oo innaga dhaco aan dusha uga tuuro mas’uuliyaddooda tiknoloojiyadda,sidoo kale ma’doonayo in aan u muuqdo qof dagaal kula jira horumarka Tiknoloojiyadda.waxaan qirayaa in sababteeda aan horumar dhinacyo badan ah ku gaarnay,waxaana diraya rajo iyo dhiiri galin ah in maanta halka aan joogno meel ka wanaagsan aan ku soconno .
Sidaasi daraadeed waxaan idin leeyahay “duqommo ma’wada tihiin
Sheekadan waxaa Middle East Journal ku qortay , Jocelyne Elia oo ah suxufiyad reer Lubnaan ah .
W/T Aweys Xasan Maxamed