12 bilood ee lasoo dhaafay shaqaalihii ugu badnaa ee dowladda Soomaaliya ayaa goostay kadib markii la siiyay Fiisooyin shaqo iyo kuwa dalxiis.
Waxay iska dhiibeen Yurub iyo Mareykanka. Waxaana la xaqiijiyay in shaqaalahan ay badi ka baxsadeen wasaaradaha xukuumadda federaalka, bangiga dhexe, xafiiska guddoonka baarlamaanka, hoggaanka ciidamada, maamulka gobolka Banaadir iyo hay’addaha sida gaarka ah u taagan ee dowladda Soomaaliya.
Inkasta oo marwalba ay jiri-jireen dad ka baxsada dowladda Soomaaliya markii shaqo ama aqoon kroorsi loogu diro Yurub iyo Mareykanka, haddana dadka aan arrintaan wax ka weydiinay ee dowladda Soomaaliya ka tirsan waxay sheegeen in 24 bilood ee lasoo dhaafay ay tiro beel noqdeen dadka baxsanaya.
Baxsadka qaar waxaa fududeyntooda qeyb ka ah xubno madax ka ah wasaaradaha iyo hay’adaha kale ee dowladda sida ay noo xaqiijiyeen qaar kamid xubnaha aan arrintaan wax ka weydiinay.
Dadka baxsaday waxay iskugu jireen shaqaale rasmi ah, kuwa kumeel-gaar ah balse maray tirakoobkii ugu dambeeyay iyo kuwo mashaariic ku qorna oo heli jiray lacago badan.
Sababaha ayaase ah xiisaha sheekada
Dadka baxsaday waxaa ku jiray dad dhowr jeer tababaro iyo shaqooyin loogu qaaday Yurub iyo Mareykanka oo aan horey u baxsan jirin, laakiin markaan waa baxsadeen.
Dadka isdhiibay qaar waxay sheegeen inay u baqeen in shaqadooda laga beddelo oo dad kale ay dad madax ah u xoogaan. Kuwii mashaariicda ku qornaa ee isdhiibay qaar waxayba haystaan daliilo la xiriira dad mashaariicda ay ku qornaayeen laga tiray oo wasiirada qaar ay ku qorteen dad ehelkooda ah.
Nuxurka doodda dadka baxsaday badankood waa halis ay ka dareemeen shaqooyinkooda, maadaama dadka xilalka loo dhiibay uu mid walba wato saaxiibo iyo ehel, si uu u maareeyana ay qasab ku tahay inuu kuwii hore meesha ka saaro.
In dad dowladda u shaqeynayay toban sano kabadan oo qaranka hanti badan geliyay, jooga xilligii laga faa’iideysan lahaa waayo-aragnimadooda, markii hore soo laaban jiray haddii la diro, inay maanta rejo beel u baxsadaan ma ahan farriin u wanaagsan nidaamka tallada haya ee madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud.
Dowladnimadu waa inay rejo abuurto oo ay jiilka maanta jooga dareensiin karto inay barwaaqadu soo dhowdahay, oo ay tusi karto astaamo ku qancin kara inay dalkooda iimaansadaan.
Laakiin hadda waxaa muuqata inay wax walba dhanka taban u socdaan oo madaxdii dowladda qaar ay dowladda shisheeye deegaan weydiisanayaan, oo hanti boobkii uu xadhkaha goostay, oo siyaasad ahaan la isku sii nacayo oo qabyaaladii xoogeysatay, hab-dhaqanka kooxda xukunka haysatana uu yahay mid sii niyad-jabinaya dhalinyarada Soomaaliyeed.