Sherine Sharif
BBC Fact Finding
Muuqaal dhawaan la faafiyay ayaa muujinaya askar ka tirsan ciidanka Israa’iil oo ku jira bakhaar ku yaalla Qasa oo la sheegay in ay ka dhacayeen waxyaabo qadiimi ah.
Dadka faafiyay muuqaalka ayaa sheegay in lagu baahiyay barta Instagram-ka ee agaasimaha hay’adda ilaalisa agabka qadiimiga Israa’iil, Elie Esquisido.
Waxaa uu Muuqaalka muujinayay askar ka tirsan ciidamada Israa’iil oo ku dhex jira bakhaar ay ka buuxaan agabyo qadiimi ah oo lagu kaydiyay.
Muuqaalkan ayaa laga dhex maqlayay hadalka askar Israa’iil ah oo u yeeray askari kale oo ku hadlay luuqada cibriga, lehna “kaalay oo arag jijjimahan”.
Fiidiyowga waxaa la socday qoraal uu qoray Elie Escuzedo oo u qornaa sidaan “Maareeye ku xigeenka Hay’adda qadiimiga Israa’iil wuxuu aaday Qasa si uu u kormeero bakhaar ay ka buuxaan waxyaabo qadiimi ah,”
BBC-da ayaa xaqiijisay in muqaalka laga duubay bakhaar agabyo qadiimi ah ay ku jiraan, kooxo filim sameeyayaal ah ayaa muqaalka duubay sanadkii 2019.
Markii muqaalka la duubay waxaa goobjooga ahaa khabiirka arrimaha qadiimiga ah ee Falastiin Fadl Al-Aloul.
Sawir kale ayaa lagu faafiyay qaar ka mid ah baraha bulshada waxaana lagu arkay agabyo qadiimi ah oo ku jira sanduuq dhalo ah waxaan lagu soo bandhigay dhismaha Knesset ee Israa’iil.”
Si aan u xaqiijino, sax ahaanta sawirrada, waxaana tixraac ku sameynaya dhammaan xisaabaadka agaasimaha Hay’adda waxyaabaha qadiimiga ee Israa’iil, Elie Escuzido,iyo baraha bulshada ee gaarka ah ilaa aan helnay kanaal isaga loo nisbeeyey oo ah Telegram.
Markii aan dib u eegis ku samaynay qoraalada akoonkan dhawrkii maalmood ee la soo dhaafay, waxa aanu xaqiiqdii ka helnay sawiro laga soo qaaday muuqaalka wareegaya, iyo sawir kale kuwaas oo xaqiijinaya in laga soo qaaday bakhaar ku yaala Qasa, waxaana muqaalka laga duubay jahada Jidka Al-Rashid, kasoo horjeedka xeebta Qasa.
Sawirrada waxaa la socday isla faallooyinka lagu qoray muuqaalka hore loogu faafiyay baraha bulshada ee askarta Israa’iil ee gudaha bakhaarka.
Waxaan sidoo kale helnay sawirro qaar qadiimi ah oo u dhigma sawirradii hore loo faafiyey ee waxyaalaha qadiimiga ah ee gudaha Knesset.
Marka loo eego Axdiga Hague ee Ilaalinta Hantida dhaqanka ee xaaladaha dagaalka, kaas oo Israa’iil ay saxiixday, wareejinta alaabada qadiimiga ah ee dhulalka la haysto waa mamnuuc, waxaa loo arkaa booli hanti dhaqameed, waxayna ka dhigan tahay ku xadgudub sharciyada caalamiga ah ee xuquuqda aadanaha, sida lagu faahfaahiyay Axdiga Madaniga, Siyaasadda, Dhaqaalaha iyo Xuquuqda Bulshada.
Waxa aanu isku daynay in aanu la xiriirno Eli Escuzedo iyo Hay’adda Qadiimiga ah ee Israa’iil si aanu uga faalloonno xisaabaadka loo nisbeeyo, qoraalada kala duwan ee iyaga ku saabsan, iyo sababta ay Israa’iil dhab ahaantii u wareejisay agabkan, laakiin ilaa iyo hadda wax jawaab ah kamaanu helin.
Salem oo ka mid ah taariikh yahanada reer Falastiin ayaa sheegay in dagaalka Israa’iil iyo Xamaas ay ku burbureen meelo qadiimi ah oo uu aabihii ka dhaxlay, oo ay Israa’iil duqaymo ku burburisay, sida Masjidka weyn ee Omari, oo taariikhyahanadu sheegeen in uu jiro in ka badan 1,500 oo sano.
“Taariikhdu waa qayb muhiim ah oo ka mid ah qaabaynta aqoonsiga magaalo, dad iyo ilbaxnimo, marka la burburiyo waxay la macno tahay in la tirtiro aqoonsiga magaalada.” ayuu yir mid ka mid ah khabiirada reer Falastiin.