Cilmi baaris la sameeyay ayaa lagu ogaaday in saliidda qumbaha ay jirka ka caawiso in uu iska difaaco fayraska iyo bakteeriyada.
Waa saliid aad u muhiin u ah. Jirka ayaa mar la marsadaa, marna wad qadaneysaa, xata cuntada ayaad ku karsan kartaa. Saliidda qumbahu waxa ay xamili kartaa dab aad u kulul oo aanay saliidaha kale xamili karin.
Muhiimadda ayaa ah iney Saliidda aad isticmaleysid ay ahaato mid dabiici ah (Organic ) oo saafi ah.
Faaiidooyin-ka ay leedahay saliida qumbaha
Saliidda qumbaha waxaa ku jira aashito loo yaqaan lauric acid taasoo awood u leh inay disho noocyada kala duwan ee Jeermiska sida fangaska bakteeriyada.
Dufannada ku jira saliida qumbaha waxay kobciyaan awoodda jirku uu kaga faaidaysanayo nafaqada cunnada, Dheefsiga cunnada oo si fiican u shaqeeya, waxa ay wanaajisaa shaqada unugyada iyo hormoonnada jirka.
Saliidda qumbaha waxay yareeysaaa khatarta cudurka kolestaroolka ama dufanka dhiigga.
Saliiddan ayaa waxay sidoo kale timaha ka ilaalisaa waxyeellada waxayna qoyskaa maqaarka. Jirka iyo timaha ayaa la marsadaa waxayna hagaajisaa muuqaalkooda. Cilmi baaris la sameeyay ayaa lagu ogaaday in saliida qumbuha ay u fiican tahay dadka maqaarkoodu engegan yahay.
Fatty Acids-ka dufanka ku jira qumbaha waxa uu hagaajiyaa shaqada maskaxda, waxaana uu yareeyaa khatarta cudurka dhimir beelidda ee loo yaqaan “Alzheimer’s”.
Saliida qumbaha waxay yareysaa khatarta qallalka. Tijaabo lagu sameeyay caruur qabtay cudurka qallalka oo cunto looga dhigay qumbe ayaa lagu arkay inuu qumbuhu uu caawin karo yareynta qallalka.
Saliidda qumbuhu 90% waxay ka samaysan tahay dufanka asidka leh ee loo yaqaan “Fatty Acids” kaasoo waxtar weyn u leh jirka bini’aadanka. Dufanka kale markii uu qofka cuno waa in jirka uu kala soocaa balse dufanka saliida qumbaha marka uu jirka galo waxaa si toos ah loo geeyaa beerka si tamar ahaan loogu isticmaalo. Marka dufankaan tamar ahaan loo isticmaalana waxuu dawo u yahay qalalka iyo cudurka laleebabada oo ah mid ku dhaca qayb ka mid ah maskaxda oo kontaroosha dhaq dhaqaaqa muruqaha.
Qeybo ka mid ah dunida waxay u tahay cunto aasaasi ah, qarniyo badan ayayna cunayeen. Waxaa jirta qowmiyad loo yaqaan “Tokelauans” oo dagta qeyb ka mid ah dalka New Zealand cilmibaaris lagu sameeyay qawmiyadaas waxaa lagu ogaadey in aananba lagu arkin xanuunka wadna qabadka (heart attack) kaasoo ka yimaado xidada wadnaha oo xirmo, sababtuna waxay tahay in cuntada ay cunaan boqolkiiba 60% waa geedka qumbaha.
Cayilku waxaa uu ka mid yahay dhibaatooyinka ugu waa weyn dunida maanta haysta. Saliida qumbuhu waxay ka mid tahay waxyaabaha yareeya cayilka. Waxaa jirta daraasad ku talisay waxaa jirta in hadii la qaato 15 illaa 30 gram oo qumbo ah maalintii in ay gubayso 120 kalari oo jirka ka mid ah. Hadaba hadii aad rabtid inaan cayilka iska ridid ku dadaal isticmaalka saliida qumbaha adigoo ka foogaanaya dawooyinka halista badan ee la sheego in cayilka lagu yareeyo.
Waxay u fiicantahay wadnaha waxayna leedahay balanqaad yareynta halista wadnaha iyo xididada.
Saliid qumbuhu waxa ay hoos u dhigtaa cirweynida, waxayna leedahay awood ay ku gubto dufanka. Labadaan arrimood marka la isku daro waa hab lagu gubi karo baruurta jirka khaasattan midda ku samaysanta dhexda.
Xididada xorta ah iyo waxa loo yaqaanno “oxidative stress” waxa ay door weyn ka qaataan cudurka lafo beelka ee loo yaqaanno osteoporosis. Tani waa sababta loogu taliyo isticmaalka maadooyinka jirka sunta ka saaro si loo looga hortago ama loo daweeyo lafo beelka. Waxaa la aaminsanahay in saliid qumbadu ay ka hortag u tahay lafo beelka, sababtana waa maada “polyphenols” ee ku jirta saliidan.